Stolpersteine
Die Stolpersteine sind ein Projekt des Kölner Künstlers Gunter Demnig (* 27. Oktober 1947)[1].
Das Kunstprojekt
Die in Fußwege eingebetteten Gedenksteine halten die Erinnerung an die Opfer des Nationalsozialismus - jüdische Bürger, Sinti und Roma, politisch Verfolgte, Homosexuelle, Zeugen Jehovas und "Euthanasie"-Opfer - wach. Auf den etwa zehn mal zehn Zentimeter großen Stolpersteinen sind kleine Messingplatten mit den Namen und Lebensdaten von NS-Opfern angebracht. Sie werden vor dem letzten bekannten und frei gewählten Wohnort in das Pflaster des Gehweges eingelassen. Finanziert werden die Stolpersteine durch private Spenden.
215[2] Stolpersteine wurden in Kiel bereits verlegt.
Beteiligung von Schulen
Die Verlegung von Stolpersteinen wird in Kiel von mehreren Schulen begleitet. Einige Opfer waren in demselben Alter wie die heute recherchierenden Jugendlichen. Fachkundige Ehrenamtler unterstützen Lehrkräfte, Schülerinnen und Schüler bei ihren Nachforschungen; zu diesem Zweck stehen viele historische Quellen in Kopie zur Verfügung. Die Ergebnisse dieser Recherchen tragen die Schülerinnen und Schüler während der Verlegung der Steine vor. Später werden die Texte im Internet und in einem Faltblatt veröffentlicht.[3]
Übersicht
Straße | Hausnr. | Name | Biografie | Foto |
---|---|---|---|---|
Adelheidstraße | 26 | Esther Glanz - geb. Buchen | Biografie | Foto |
Adelheidstraße | 26 | Hanna Offen | Biografie | Foto |
Adelheidstraße | 26 | Joachim Glanz | Biografie | Foto |
Adelheidstraße | 26 | Markus Glanz | Biografie | Foto |
Adelheidstraße | 26 | Naftali Offen | Biografie | Foto |
Adelheidstraße | 26 | Taube Offen - geb. Appelberg | Biografie | Foto |
Annenstraße | 61 | Adolf Schlumper | Biografie | Foto |
Annenstraße | 61 | Josef Schlumper | Biografie | Foto |
Annenstraße | 61 | Karl Schlumper | Biografie | Foto |
Annenstraße | 61 | Rosa Schlumper - geb. Ruj | Biografie | Foto |
Annenstraße | 61 | Samuel Schlumper | Biografie | Foto |
Augustenstraße | 66 | Heinrich Wegener | Biografie | Foto |
Bülowstraße | 3 | Sophie Leipziger | Biografie | Foto |
Christian-Kruse-Straße | 14 | Hans Meier | ||
Damperhofstraße | 21 | Alfred Nagelberg | ||
Damperhofstraße | 21 | Anni Nagelberg | ||
Damperhofstraße | 21 | Leo Nagelberg | ||
Damperhofstraße | 21 | Paula Reiss | ||
Damperhofstraße | 21 | Rahel Ehrmann | ||
Damperhofstraße | 21 | Regina Grünbaum | ||
Damperhofstraße | 21 | Wolf Abraham Grünbaum | ||
Dänische Straße | 30 | Sophie Ostwald | Biografie | Foto |
Dänische Straße | 30 | Toni Ostwald | Biografie | Foto |
Dänische Straße | 36 | Franziska Friedländer - geb. Stern | Biografie | Foto |
Dänische Straße | 36 | Georg Friedländer | Biografie | Foto |
Dorotheenstraße | 4 | Paul Schulz | Biografie | Foto |
Eichhofstraße | 12 | Otto Eggerstedt | Biografie | Foto |
Esmarchstraße | 20 | Dr. Wilhelm Ludwig Bruck | Biografie | Foto |
Esmarchstraße | 20 | Elisabeth Bruck - geb. Henoch | Biografie | Foto |
Esmarchstraße | 20 | Vera Bruck | Biografie | Foto |
Exerzierplatz | 25 | Dorothea Wallach, geb. Tichauer | Biografie | Foto |
Exerzierplatz | 25 | Hugo Wallach | Biografie | Foto |
Exerzierplatz | 25 | Ursula Wallach | Biografie | Foto |
Feldstraße | 55a | Erika Adler | Biografie | Foto |
Feldstraße | 55a | Ida Adler - geb. Einhorn | Biografie | Foto |
Feldstraße | 55a | Lotti Adler | Biografie | Foto |
Feldstraße | 55a | Max Adler | Biografie | Foto |
Feldstraße | 55a | Ruth Fiebelmann - geb.Adler | Biografie | Foto |
Feldstraße | 7 | Fritz Ascher | Biografie | Foto |
Feldstraße | 7 | Minna Ascher, geb. Levy | Biografie | Foto |
Flämische Straße | 22a | Felix Berghoff | Biografie | Foto |
Forstweg | 42 | Wilhelm Spiegel | Foto | |
Forstweg | 81 | Dr. Max Fabian | Biografie | Foto |
Geibelallee | 18 | Elisabeth Bandholz - geb. Roos | Biografie | Foto |
Gerhardstraße | 64 | Heinrich Theede | Biografie | Foto |
Griesingerstraße | 4 | Walter Raabe | Biografie | Foto |
Gutenbergstraße | 7 | Arnold Cohn | Biografie | Foto |
Gutenbergstraße | 7 | Friedel Cohn | Biografie | Foto |
Gutenbergstraße | 7 | Hilde Cohn - geb. Czarna | Biografie | Foto |
Gutenbergstraße | 7 | Sabine Cohn - geb. Czarna | Biografie | Foto |
Gutenbergstraße | 7 | Uriel Cohn | Biografie | Foto |
Hecktstraße | 3 | Alfred Bräuer | Biografie | Foto |
Hecktstraße | 3 | Hedwig Bräuer - geb. Gautsch | Biografie | Foto |
Herzog-Friedrich-Straße | 72 | Abraham Bernhard Winzelberg | ||
Herzog-Friedrich-Straße | 72 | Jehuda Zivi Hersch Winzelberg | Biografie | Foto |
Herzog-Friedrich-Straße | 72 | Mila Sara Winzelberg | Biografie | Foto |
Herzog-Friedrich-Straße | 72 | Sara Winzelberg - geb. Münz | Biografie | Foto |
Herzog-Friedrich-Straße | 93 | Herbert Engel | Biografie | Foto |
Holtenauer Straße | 122 | Josef Halbersberg | Biografie | Foto |
Holtenauer Straße | 122 | Paula Halbersberg | Biografie | Foto |
Holtenauer Straße | 13 | Dr. Carl Martin Steilberger | Foto | |
Holtenauer Straße | 13 | Marie Charlotte Eveline Steilberger - geb. Zuchholdt | Foto | |
Holtenauer Straße | 26 | Ernst Bandholz | Biografie | Foto |
Holtenauer Straße | 32 | Anneliese Pietsch | Biografie | Foto |
Holtenauer Straße | 32 | Emil Pietsch | Biografie | Foto |
Holtenauer Straße | 32 | Roseliese Pietsch | Biografie | Foto |
Holtenauer Straße | 59a | Dr. Friedrich Schumm | Biografie | Foto |
Holtenauer Straße | 59a | Georg Schumm | Biografie | Foto |
Holtenauer Straße | 59a | Hedwig Martha Schumm - geb. Moll | Biografie | Foto |
Hummelwiese | 1 | Erna Tana Rumpf | ||
Iltisstraße | 36 | Emil Cohn | Biografie | Foto |
Iltisstraße | 36 | Henriette Cohn, geb. Gerson | Biografie | Foto |
Iltisstraße | 36 | Minna Schüratzki, geb. Cohn | Biografie | Foto |
Jensendamm | 6 | Bruno Max Mainzer | Biografie | Foto |
Jungfernstieg | 7 | Bernhard Klapper | Biografie | Foto |
Jungfernstieg | 7 | Esther Klapper | Biografie | Foto |
Jungfernstieg | 7 | Hermann Klapper | Biografie | Foto |
Jungfernstieg | 7 | Isidor Klapper | Biografie | Foto |
Jungfernstieg | 7 | Jonny Klapper | Biografie | Foto |
Jungmannstraße | 28 | Helene Voss | ||
Jungmannstraße | 70a | Chaja Feldmann | ||
Jungmannstraße | 70a | Dina Feldmann | ||
Jungmannstraße | 70a | Mendel Feldmann | ||
Jungmannstraße | 70a | Otto Feldmann | ||
Jungmannstraße | 70a | Zita Feldmann | ||
Kaiserstraße | 73 | Rolf Abel Wilhelm Karlsberg | Biografie | Foto |
Kaiserstraße | 92 | Wilhelm Wilke | Biografie | Foto |
Kieler Straße | 43 | Friedrich Belz | Biografie | Foto |
Kieler Straße | 43 | Otto Martens | Biografie | Foto |
Kleiner Kuhberg | 26 | Anna Markus-Bard | Biografie | Foto |
Kleiner Kuhberg | 26 | Mendel Czapnik | Biografie | Foto |
Kleiner Kuhberg | 26 | Osias Markus | Biografie | Foto |
Kleiner Kuhberg | 28 | Alter Weber | ||
Kleiner Kuhberg | 28 | Arnold Weidmann | ||
Kleiner Kuhberg | 28 | Chana Winzelberg | ||
Kleiner Kuhberg | 28 | David Weidmann | ||
Kleiner Kuhberg | 28 | Erna Recha Weidmann | ||
Kleiner Kuhberg | 28 | Frieda Winzelberg | ||
Kleiner Kuhberg | 28 | Golda Weitz | Biografie | Foto |
Kleiner Kuhberg | 28 | Jakob Weitz | Biografie | Foto |
Kleiner Kuhberg | 28 | Josef Winzelberg | ||
Kleiner Kuhberg | 28 | Leo Weidmann | ||
Kleiner Kuhberg | 28 | Leo Weitz | Biografie | Foto |
Kleiner Kuhberg | 28 | Minna Weitz | Biografie | Foto |
Kleiner Kuhberg | 28 | Mirel Weber | ||
Kleiner Kuhberg | 28 | Rosa Weidmann | ||
Kleiner Kuhberg | 28 | Rosa Winzelberg | ||
Kleiner Kuhberg | 28 | Ruth Weidmann | ||
Kleiner Kuhberg | 28 | Samuel Winzelberg | ||
Kleiner Kuhberg | 28 | Schoje Oskar Weber | ||
Kleiner Kuhberg | 28 | Simcha Weber-Lakritz | ||
Klopstockstraße | 1 | Sara Rosa Winzelberg - Mandelberger | ||
Klopstockstraße | 1 | Simon Winzelberg | ||
Knooper Weg | 140 | Ida Nagel | ||
Knooper Weg | 46 | Dora Hirsch | ||
Knooper Weg | 48a | Ida Metzger | ||
Knooper Weg | 48a | Isaak Metzger | ||
Knooper Weg | 48a | Josef Baruch Metzger | ||
Knooper Weg | 48a | Leo Metzger | ||
Knooper Weg | 48a | Toni Metzger | ||
Koldingstraße | 4 | Bernhard Eppstein | ||
Königsweg | 1 | Regina Karlsberg - geb. Berghoff | ||
Kronshagener Weg | 14 | Debora Grubner - geb. Scharf | ||
Kronshagener Weg | 14 | Dina Grubner | ||
Kronshagener Weg | 14 | Grete Kurz | ||
Kronshagener Weg | 14 | Josef Grubner | ||
Kronshagener Weg | 14 | Mirla Monheit | ||
Kronshagener Weg | 14 | Pauline Kurz - geb. Panzanowa | ||
Kronshagener Weg | 14 | Pinkas Monheit | ||
Kronshagener Weg | 14 | Regina Ryfka Grubner - geb. Zollmann | ||
Kronshagener Weg | 14 | Sarah Monheit - geb. Grubner | ||
Kronshagener Weg | 14 | Shaja A. Grubner | ||
Kronshagener Weg | 14 | Simon Grubner | ||
Kronshagener Weg | 37 | Abraham Samuel Lenkowicz | ||
Küterstraße | 1 | Dora Nagelberg | ||
Küterstraße | 1 | Esther Nagelberg | ||
Langenbeckstraße | 17 | Karl-Friedrich Richter | ||
Langenbeckstraße | 45 | Willy Verdiek | ||
Lerchenstraße | 18 | Charlotte Wiesner | ||
Lerchenstraße | 18 | Cirel Wiesner - geb. Heller | ||
Lerchenstraße | 18 | Josef Hersch Wiesner | ||
Lerchenstraße | 18 | Regina Gerda Ruth Wiesner | ||
Lerchenstraße | 18 | Selma Ruth Wiesner | ||
Möllingstraße | 20 | Salomon Meyer | ||
Niemannsweg | 48 | Heinz-Siegmund Leven | ||
Norddeutsche Straße | 18 | Friedrich Schmidt | ||
Pickertstraße | 2 | Henni Cohn - geb Feilmann | ||
Pickertstraße | 2 | Willibald K. Cohn | ||
Pickertstraße | 2a | Erich Cohn | ||
Preetzer Straße | 212 | Adolf Feybusch | ||
Preußerstraße | 10 | David Bertenthal | ||
Preußerstraße | 10 | Martha Bertenthal | ||
Preußerstraße | 10 | Ruth Bertenthal | ||
Preußerstraße | 10 | Simon Bertenthal | ||
Preußerstraße | 10 | Sophie Bertenthal - geb. Berghoff | ||
Rankestraße | 1 | Benzion Frank | ||
Reeperbahn | 9 | Rebecca Löhndorf, geb. Ehrlich | ||
Rendsburger Landstraße | 143 | Willi Dittmann | ||
Reventlouallee | 3 | Selma Maschke | ||
Ringstraße | 36 | Amalie Sandbank - geb. Bombach | ||
Ringstraße | 36 | Betty Sandbank | ||
Ringstraße | 36 | Fanny Sandbank | ||
Ringstraße | 36 | Frieda Sandbank | ||
Ringstraße | 36 | Hermann Sandbank | ||
Ringstraße | 36 | Wolf Sandbank | ||
Scharnhorststraße | 17 | Irma Blumenthal, geb. Cahn | ||
Scharnhorststraße | 17 | Isidor Blumenthal | ||
Scharnhorststraße | 17 | Liselotte Berghoff, geb. Blumenthal | ||
Schaßstraße | 4 | Hudes Nades Peterseil | ||
Schaßstraße | 4 | Shimon Peterseil | ||
Schloßstraße | 14 | Jacob Levy | ||
Schloßstraße | 14 | Nathan Levy | ||
Schloßstraße | 14 | Philipp Levy | ||
Schloßstraße | 14 | Recha Levy | ||
Schülperbaum | 14 | Hinda Berger | ||
Schülperbaum | 14 | Salomon Berger | ||
Schulstraße | 22 | Karl Simon | ||
Schulstraße | 7 | Ida Meyer - geb. Goldschmidt | ||
Sophienblatt | 75 | Hugo Hahn | ||
Sternstraße | 16 | Arnold Wilkenfeld | ||
Sternstraße | 16 | Bertha Wilkenfeld | ||
Sternstraße | 16 | Kalman Wilkenfeld | ||
Sternstraße | 16 | Taube Fraenkel | ||
Stormarnstraße | 1 | Heinrich Rasch | ||
Stoschstraße | 1 | Dr. Heinrich Haller-Munck | ||
Stoschstraße | 1 | Hans-Ulrich Haller-Munck | ||
Stoschstraße | 1 | Paula Haller-Munck | ||
Theodor-Heuss-Ring | 79 | Wilhelm Goldstein | ||
Waisenhofstraße | 1b | Arthur Trieger | ||
Waisenhofstraße | 1b | Rubin Trieger | ||
Waisenhofstraße | 1b | Sara Trieger - geb. Hojda | ||
Waisenhofstraße | 34 | Adolf Isidor Metzger | ||
Waisenhofstraße | 34 | Frimeta Lieser - geb. Strenger | ||
Waisenhofstraße | 34 | Frymeta Metzger - geb. Klapper | ||
Waisenhofstraße | 34 | Hermann Metzger | ||
Waisenhofstraße | 34 | Ruchla Lieser | ||
Waisenhofstraße | 39 | Minna Hansen | ||
Waitzstraße | 58a | Herbert Henning | ||
Waitzstraße | 93 | Harry-Heinz Bauer | ||
Waitzstraße | 93 | Ingeborg Lüddeke | ||
Wall | 68 | Christian Heuck | ||
Westring | 202 | Oskar Nielsen | ||
Wilhelminenstraße | 27 | Else Schnell | ||
Wilhelminenstraße | 27 | Herta Schnell | ||
Wilhelminenstraße | 27 | Moritz Schnell |
Einzelnachweise
- ↑ Wikipedia: „Gunter Demnig“
- ↑ Stand: März 2015
- ↑ Stolpersteine in Kiel - Informationen auf kiel.de